Dozwolony użytek w celach edukacyjnych – dla kogo i na jakich zasadach
20 listopada 2015 r. wchodzi w życie nowelizacja Ustawy o ochronie praw autorskich nadająca prawo do bezpłatnego wykorzystywania dzieł w procesie dydaktycznym. Jeszcze na etapie dopracowywania projektu rodziło się wiele wątpliwości, co do definicji użytku dozwolonego w celach edukacyjnych. Do dyskusji włączyły się fundacje i stowarzyszenia pytając, czy i one zyskają szczególne uprawnienia w tym zakresie.
Organizacje Zbiorowego Zarządzania, co zrozumiałe, zainteresowane są ograniczaniem dostępu do prawa użytku dozwolonego. Jak przekonywała Izba Wydawców Prasy nadawanie tego rodzaju uprawnień szerokiej gamie podmiotów podważy sens ochrony praw autorskich.
Podmioty uprawnione do użytku dozwolonego w celach edukacyjnych
Głosy sceptycznie nastawionych grup chroniących interesy autorów zostały uwzględnione, przez co prawo do bezpłatnego wykorzystywania dzieł nie będzie dotyczyło innych podmiotów niż instytucji oświatowych. Uprawnione będą m.in. przedszkola (publiczne i niepubliczne), szkoły (publiczne i niepubliczne), placówki oświatowo-wychowawcze, placówki artystyczne oraz szkolne punkty konsultacyjne (szkoły) prowadzone przy przedstawicielstwach dyplomatycznych, urzędach konsularnych i przedstawicielstwach wojskowych Rzeczypospolitej Polskiej.
Kiedy i w jakim celu użytek dozwolony ma zastosowanie
Pracownicy instytucji oświatowych, w tym nauczyciele, mają wątpliwości w jakim zakresie będą mogli nieodpłatnie wykorzystywać dzieła. Wiele z nich rozwiewa materiał informacyjny zamieszczony na stronie MEN.
W wyjaśnieniu czytamy, że „dla możliwości powołania się na dozwolony użytek edukacyjny nie ma znaczenia ani miejsce działania instytucji (czy to w budynkach danej instytucji, czy np. na zielonej szkole lub na boisku sportowym) czy też pora wykorzystywania utworów (wykorzystywanie utworów nie musi następować w godzinach pracy instytucji).”
Z uprawnień nie mogą jednak korzystać prywatne firmy i instytucje, które w budynku szkoły prowadzą działalność edukacyjną. W tym zakresie rozstrzygającym jest, kto prowadzi dany rodzaj działań edukacyjnych (szkoła czy inny podmiot).
Na preferencje nie mogą liczyć stowarzyszenia czy fundacje, ani też podmioty prywatne nie będące podmiotami systemu oświaty, chociażby prowadziły działalność edukacyjną.
Ministerstwo Edukacji Narodowej rozgranicza też wykorzystywanie dzieł w celu dydaktycznym od tego, które odbywa się w celu opiekuńczo – wychowawczym. Tylko działalność dydaktyczna uzasadnia użytek dozwolony. Jak wyjaśniają urzędnicy MEN „przez działalność dydaktyczną należy rozumieć nie tylko nauczanie przedmiotów, ale również pozostałą działalność edukacyjną zawierającą się w wychowawczo-opiekuńczej sferze działalności statutowej szkół i placówek systemu oświaty, tj. działalności edukacyjnej podejmowanej podczas zajęć pozalekcyjnych (np. wycieczki krajoznawcze), zajęć wychowawczych (np. lekcja wychowawcza) oraz opiekuńczych (np. zajęcia świetlicowe). O ile jest spełnione wymaganie dydaktyczne, nie ma znaczenia forma prowadzonych zajęć – dozwolony użytek edukacyjny obejmuje zarówno zajęcia lekcyjne, jak i pozalekcyjne (np. kółka zainteresowań, zajęcia wyrównawcze, etc.”.
Powielanie i przesyłanie materiałów do celów e-learningu
Równie istotna jest informacja o możliwości kopiowania, skanowania, wysyłania za pośrednictwem poczty elektronicznej, czy nagrywania na zewnętrzne nośniki danych dzieł wykorzystywanych w dydaktyce. Warunkiem, który należy spełnić jest utrzymanie wszelkich powielonych dzieł w obrębie grupy zidentyfikowanych uczniów i nauczycieli.
To zagadnienie dotyczy również e-learningu. Nauczyciel może udostępniać dzieło za pośrednictwem poczty elektronicznej, zamkniętych grup dyskusyjnych, zamkniętych forów tematycznych, z użyciem wirtualnych dysków czyż użyciem innych narzędzi. Osoba, która udostępnia treści mogła zidentyfikować odbiorców materiałów.
Może to Ci się spodoba
Jak analiza prawna marki może ochronić Cię przed problemami?
Analiza prawna marki to tzw. badanie zdolności rejestrowej znaku towarowego. Osobom „niewtajemniczonym” pewnie niewiele to mówi. Poniżej wyjaśniam na czym taka analiza polega i dlaczego warto ją przeprowadzić jeszcze zanim
Niemal połowa firm hazardowych na rynku online działa nielegalnie
– Restrykcyjne zapisy polskiej ustawy o grach hazardowych zwiększają atrakcyjność oferty nielegalnych operatorów – podkreśla Katarzyna Mikołajczyk, prezes Stowarzyszenia Graj Legalnie. Z raportu EY wynika, że w Polsce średnia efektywna stawka opodatkowania w latach
Czy fotografie są chronione prawem autorskim?
Prawo autorskie ma za misję chronić różnorodność. Zgodnie z obecnym prawem fotografie są oznaczane, jako sztuka, więc są objęte przez zasady prawa indywidualnego. Warto pamiętać jednak, iż opisana ochrona posiada
Od soboty wchodzą nowe przepisy dotyczące delegowania pracowników
Nowa ustawa o delegowaniu pracowników na pewno przyczyni się do poprawienia warunków wykonywania pracy przez pracowników zagranicznych – ocenia Karolina Schiffter z Kancelarii Raczkowski Paruch. Liczba pracowników delegowanych do pracy w krajach unijnych szybko
Inwestycje w Polsce mogą nabrać tempa. Potrzebne stabilne prawo i polityka imigracyjna
Po załamaniu w 2016 roku i dłuższym zastoju inwestycje w ostatnich kwartałach przyspieszyły. W 2018 roku nakłady brutto na środki trwałe wzrosły o 7,3 proc. wobec 3,9 proc. rok wcześniej. To dobra wiadomość dla polskiej
Czy prawa autorskie są chronione w Internecie?
W Internecie szukamy różnych informacji na ciekawe na dla nas tematy. Czy mamy prawo je tak do woli kopiować? Jak chronione są prawa twórcy w mobilnym świecie? Złamanie praw autorskich
2 komentarze
misiaa
08 grudnia, 15:45aner
09 stycznia, 09:49