Kiedy współmałżonek decyduje o sprawach firmy?
Wspólność majątkowa małżonków niesie za sobą tyleż samo plusów, co minusów. W przypadku, gdy jedno z małżonków prowadzi działalność gospodarczą, w pewnych kwestiach dotyczących firmy, musi liczyć się ze zdaniem drugiej połowy, a nawet uzyskać pisemną zgodę na dokonanie niektórych czynności. Jeżeli małżonkowie pozostają we wspólności majątkowej, wówczas małżonek, który prowadzi firmę ma pełne prawo do zarządzania nią, jednak już w kwestii zaciągania zobowiązań przekraczających normalne potrzeby rodziny, nabywania lub zbywania praw do nieruchomości, itp. wymagana jest zgoda współmałżonka.
Czynności prawne, które wymagają zgody współmałżonka
Sprawy majątkowe małżeństwa uregulowane są przepisami Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Zgodnie z art. 37, § 1 KRO, zgoda drugiego małżonka jest potrzebna do dokonania:
- czynności prawnej prowadzącej do zbycia, obciążenia, odpłatnego nabycia nieruchomości lub użytkowania wieczystego, jak również prowadzącej do oddania nieruchomości do używania lub pobierania z niej pożytków;
- czynności prawnej prowadzącej do zbycia, obciążenia, odpłatnego nabycia prawa rzeczowego, którego przedmiotem jest budynek lub lokal;
- czynności prawnej prowadzącej do zbycia, obciążenia, odpłatnego nabycia i wydzierżawienia gospodarstwa rolnego lub przedsiębiorstwa;
- darowizny z majątku wspólnego, z wyjątkiem drobnych darowizn zwyczajowo przyjętych.
Aprobata współmałżonka niezbędna jest więc w przypadku czynności prawnych, których przedmiotem jest odpłatne lub nieodpłatne zbycie lub odpłatne nabycie własności nieruchomości (również odpłatne użytkowanie wieczyste oraz jego ustanowienie). Zgody wymaga także podjęcie zobowiązania do przeniesienia własności wyrażone np. w postaci umowy przedwstępnej sprzedaży oraz umowy przenoszącej własność lub wnoszącej własność jako wkład rzeczowy do spółki cywilnej i spółki prawa handlowego. Bez uzyskania takiej zgody czynności wymienione w tym artykule są nieważne.
Podobne obwarowania dotyczą zbycia, odpłatnego nabycia spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu (mieszkalnego, użytkowego).
Przedsiębiorca musi uzyskać zgodę współmałżonka także wtedy, gdy chce obciążyć nieruchomość użytkowaną w ramach działalności gospodarczej, przez ustanowienie ograniczonych praw rzeczowych (hipoteka, służebność gruntowa, najem, użyczenie, dzierżawa nieruchomości).
Sprzedaż, wydzierżawienie, obciążenie lub przeniesienie własności lub wniesienie jako wkład rzeczowy do spółki samego przedsiębiorstwa jest także uwarunkowane przez uzyskanie zgody współmałżonka. Podobnie jak dokonanie w ramach działalności gospodarczej darowizny. Wyjątkiem mogą być darowizny czynione z majątku osobistego przedsiębiorcy lub darowizny drobne. W tym wypadku zgoda małżonka nie jest obligatoryjna.
Należy pamiętać, że podjęcie czynności prawnych bez zgody współmałżonka skutkuje nieważnością tych czynności.
Formalne aspekty zgody współmałżonka
Zgoda na dokonanie czynności prawnej powinna zostać udzielona w określonym przepisami terminie i mieć przewidzianą prawem formę. Ma to duże znaczenie dla ważności zawieranych umów.
Przedsiębiorca, który chce uzyskać zgodę małżonka, nie musi informować go o wszystkich szczegółach zawieranej umowy. Ważnej jest, by małżonek był świadomy jaki charakter ma umowa i co jest jej przedmiotem.
Współmałżonek wyraża zgodę kierując ją do przedsiębiorcy – osoby, z którą pozostaje w związku małżeńskim, nie zaś do kontrahenta przedsiębiorcy. Ma to swoje uzasadnienie w fakcie, że współmałżonek akceptujący podejmowane przez przedsiębiorcę czynności prawne nie staje się stroną umowy.
Zgoda powinna być wyrażona przed dokonaniem danej czynności prawnej, a najpóźniej z chwilą dokonania tej czynności. Jeżeli tak się nie stało, a współmałżonek akceptuje podjęte czynności prawne, może złożyć oświadczenie woli, w którym potwierdzi dokonanie tych czynności.
Forma, w której zgoda ma być udzielona jest uzależniona od formy, której wymaga sama czynność prawna. Jeżeli zawierana umowa musi być sporządzona w postaci aktu notarialnego, to również zgoda współmałżonka na zawarcie tej umowy powinna mieć formę aktu notarialnego.
Co, gdy współmałżonek sprzeciwia się zawarciu umowy?
Gdy małżeństwo jest zgodne co do podejmowanych działań, kwestia wyrażenia aprobaty nawet pisemnej, nie stanowi większego problemu. Inaczej wygląda sprawa, gdy małżonek jest przeciwny podejmowanym zobowiązaniom, czy zamiarom pozbycia się lub kupna nieruchomości. Bywa też tak, że małżonek w ogóle unika zajęcia stanowiska w tych sprawach. W przypadku, gdy porozumienie w sprawie uzyskania zgody współmałżonka jest trudne, najlepiej wyznaczyć konkretny termin potwierdzenia danej czynności prawnej. Jeśli termin minie, a współmałżonek nie potwierdzi zawartej umowy, należy przyjąć, że nie wyraża on zgody na dokonanie czynności prawnej. W takiej sytuacji warto wesprzeć się przepisami Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Art. 39 KRO mówi bowiem, że jeżeli jeden z małżonków odmawia zgody wymaganej do dokonania czynności, albo jeżeli porozumienie z nim napotyka trudne do przezwyciężenia przeszkody, drugi małżonek może zwrócić się do sądu o zezwolenie na dokonanie czynności. Sąd udziela zezwolenia, jeżeli dokonania czynności wymaga dobro rodziny.
Jeśli poszukujesz informacji w zakresie finansowania przedsiębiorstw lub obniżenia kosztów prowadzonej działalności gospodarczej to napisz. Postaramy się skutecznie doradzić i zaproponować najlepsze rozwiązanie.
Dziękujemy za wypełnienie formularza!
Może to Ci się spodoba
Spółki kapitałowe – kto ponosi odpowiedzialność za zaległości podatkowe
Nowe przepisy zawarte w Ordynacji podatkowej zwiększają liczbę osób odpowiedzialnych za zaległości podatkowe i ściśle określają sytuacje, w których dany podmiot staje się odpowiedzialny za te zaległości. Bardziej precyzyjne zapisy
Czym jest bezpodstawne wzbogacenie?
Zgodnie z obowiązującym w Polsce prawem bezpodstawne wzbogacenie jest niedozwolone i odpowiednio karane. Dotyczy sytuacji, w których przychody osiąga się kosztem ofiar. Kiedy jeszcze mówić trzeba o bezpodstawnym wzbogaceniu? Jak
Przywileje ciężarnych pracownic
Każda kobieta ciężarna, która pozostaje w stosunku pracy ma swoje prawa i przywileje. Ze względu na swój stan może liczyć na dodatkowe ulgi. Co należy się pracownicy w ciąży i
Od stycznia obowiązują nowe ulgi dla przedsiębiorców
Niektóre elementy Polskiego Ładu, który właśnie wszedł w życie, mają na celu zwiększenie inwestycji na giełdzie. Rząd przewidział w nim ulgę na IPO, która pomoże firmom, nawet niewielkim, wejść na giełdę. Z
Rejestracja znaku towarowego – szybciej i bez komplikacji
Niebawem skończy się era kilkunastomiesięcznego oczekiwania na rejestrację znaku towarowego. Urząd Patentowy nie będzie sprzeciwiał zgłoszonym znakom towarowym wszystkich wcześniejszych znaków, w tym tych nieużywanych na terytorium Polski. Ustawodawca wprowadził
Szykują się duże zmiany w ochronie osób zgłaszających nieprawidłowości w miejscu pracy
– Dyrektywa o ochronie sygnalistów to nowa regulacja, która stanowi część porządku prawnego Unii Europejskiej i musi zostać zaimplementowana do krajowych systemów prawnych do grudnia 2021 roku – mówi dr Beata Baran, partner w Kancelarii
6 komentarzy
Maciek
04 sierpnia, 01:14JanW
04 sierpnia, 23:26Maciek
11 sierpnia, 19:32artek
05 sierpnia, 14:27Marcel
08 sierpnia, 00:33Tomek
08 sierpnia, 12:09